Problematyka neuroróżnorodności to w ostatnich latach wyjątkowo popularny temat. Rośnie liczba poświęcanych temu zagadnieniu prac naukowych, a statystki Google i mediów społecznościowych wykazują wyraźny wzrost zainteresowania wśród użytkowników sieci. Szukamy informacji na temat neuroróżnorodności i jej wpływu na codzienne funkcjonowanie – także w środowisku pracy. Zdobycie wiedzy w tym zakresie to początek drogi do większej świadomości, lepszej jakości życia, efektywności zawodowej i lepszego biznesu.
Czym jest neuroróżnorodność? Pojęcie pochodzące od słów: neurologia i różnorodność wskazuje na naturalne zróżnicowanie ludzkich umysłów, które obejmuje pełne spektrum sposobów działania i rozwoju ludzkiego układu nerwowego. Układ nerwowy (w tym zmysły i mózg) odgrywa kluczową rolę w ludzkim funkcjonowaniu. W zasadniczym stopniu wpływa na przyswajanie informacji z otoczenia i nasze reakcje na bodźce. Proces podejmowania decyzji, styl myślenia, mechanizmy uwagi, wzorce ruchowe – wszystko to ma związek z naszym układem nerwowym i rzutuje na zachowania w sferach takich, jak towarzyskość, uczenie się, koncentracja czy nastrój.
Jeszcze nie tak dawno, bo w latach 90., naukowcy rozpatrywali neuroróżnorodność głównie w medycznym kontekście zaburzenia i choroby – stygmatyzując podejście do czegoś, co jest dla człowieka absolutnie naturalne. Dziś rozumiemy, że tak naprawdę wszyscy jesteśmy neuroróżnorodni, a z punktu widzenia neurobiologii każdy z nas jest wyjątkowy.
Tutaj moglibyśmy postawić kropkę. Niestety zrozumienie zagadnienia neuroróżnorodności, w tym chociażby wpływu na doświadczanie przestrzeni biurowej i powiązanej z tym zawodowej efektywności, dopiero nabiera rozpędu. W tym także zrozumienie, że w społeczeństwie możemy wyodrębnić grupy neurotypowe i neuroatypowe. Druga grupa, chociaż mniejsza, stanowi 15-20% populacji. U osób neurotypowych rozwój neurologiczny przebiega typowo, u osób neuroatypowych – odbiega od typowego. Może być powiązany z diagnozą spektrum autyzmu (ASD), ADHD czy IPD, a więc zaburzeniami przetwarzania informacji (objawiającymi się jako dysleksja, dyskalkulia czy dysgrafia). Utrudniona komunikacja społeczna w pracy, problemy z utrzymaniem uwagi, nadpobudliwość psychoruchowa, trudności w organizacji czy zarządzaniu czasem to kilka przykładowych wyzwań, które dotyczą codzienności osób neuroatypowych, ale też codzienności osób zatrudniających pracowników wykazujących cechy charakterystyczne dla neuroatypowości.
Pogłębienie wiedzy w zakresie odmiennego radzenia sobie z takim wyzwaniami jest szansą nie tylko na zwiększenie szacunku do różnic neurobiologicznych i zrozumienie różnych potrzeb ludzi, ale też budowanie wspierających środowisk pracy. Konkretne zalecenia i zbiór dobrych praktyk w tym obszarze to z kolei baza dla architektów projektujących przestrzenie biurowe, przedstawicieli biznesu, menadżerów projektu i osób w firmach, których decyzje rzutują na kształt i jakość aranżacji biur.
Neuroatypowość to nie tylko zmaganie się z wyzwaniami, to także szereg możliwości: większa wrażliwość sensoryczna w zakresie modalności wzrokowej, która pozwala dostrzegać szczegóły niewidoczne dla innych, zdolność do super intensywnego skupienia (hyper-focus), zwiększona kreatywność, innowacyjne myślenie, tendencja do komunikacji werbalnej czy umiejętność delegowania. Przykłady atutów pracowników z ASD, ADHD czy IPD można mnożyć – warunkiem jest stworzenie odpowiedniego środowiska pracy, w którym grupy te będą mogły swobodnie funkcjonować. Pomyślmy: osoby wykazujące cechy charakterystyczne dla neuroatypowości to nawet 20% społeczeństwa, wśród których znajdują się pracownicy o dużym potencjale, istotnym z perspektywy niejednego biznesu. Firmy, w których przestrzeń biura nie jest przyjazna dla neuroróżnorodności, tracą szansę na rekrutację talentów.
Czy refitout lub projektowanie powierzchni biurowej od podstaw z myślą o neuroróżnorodności pracowników stanowi wyzwanie? Owszem. Jednak jest w zasięgu wielu organizacji, a osób specjalizujących się w architekturze sprzyjającej różnorodności stylów myślenia i pracy – przybywa. W 4Nature System interesujemy się takimi realizacjami, zwłaszcza że biofiliczny design, żywa roślinność, zielone ścianki działowe czy rozwiązania mobilne to ważny element komfortowych biur, zarówno dla osób neuroatypowych, jak i tych, które funkcjonują w sposób typowy, chociaż zróżnicowany.
Więcej na temat doświadczania architektury środowiska pracy przeczytasz w artykule Neuroróżnorodność i doświadczanie przestrzeni (biurowej).
O tym, jak wprowadzić zieleń do biura projektowanego z myślą o neuroróżnorodności, przeczytasz a w artykule Biofiliczny design i zielone ściany w neuroróżnorodnym biurze
Źródło: https://neuroinclusive.design/
Wał Miedzeszyński 472X lok. 2
03-994 Warszawa, Polska
